No idasig ti sabali a probinsia, nagasgasat dagiti agpaidasig a popolitiko tayo ditoy Ilocos Norte ta napugipogen dagiti rebelde a New People’s Army (NPA), nga armada iti Communist Party of the Philippines. Iti naglabas, agarup uppat a dekada a nabara ti gil-ayab iti insurhensia ditoy probinsiatayo. In-inut a nawaknitan ti Ilocos Norte ti elemento iti insurhensia kalpasan a simmuko iti sidong iti gobierno da “Ka Jomar” ken “Ka Roland”, dua a mamaingel nga NPA commanders ken agpada a tubo ti Dumalneg, Ilocos Norte. Agraman a simmuko dagiti buyotda idi arinunos ti tawen 1990s ken 2000. Sipud pay idin, awanen ti panagraira dagiti kakabsat a Makannigid ditoy luglugartayo a Saluyot Republic. No adda man, tartara-udi laengen.
Nakuna tayo a nagasat dagiti kandidatos lokal ditoy Ilocos Norte agsipud ta saandan a pagparikutan ti agbayad iti “Campaign Fees” no sumrekda nga agkampania kadagiti nasulinek nga ili ken barangay ditoy Ilocos Norte ta awan kano ngaruden dagiti NPAs ditoy Norte. Gapu ta naminpinsanen a nagmawmaw ti gil-ayab iti insurhensia ti sibubukel a probinsia, libren nga agkampania ti siasinno man a kandidato nga awan ti baybayadanna a makunkuna nga “NPA Permit to Campaign, Permit to Win.” Dayta ti ganasna no “insurgency-free” ti maysa a lugar a kas ti probinsiatayo nga Ilocos Norte iti agdama.
Namak pay koma a pirak ti mainayon a gastosen ni apo politiko no adda kasda a Permit Fee to Campaign a maipagarup dawdawaten dagiti rebelde. Kangrunaanna amin, lapped ti nawaya a panagpipili no agbubuteng dagiti botantes ken dagiti mannarawidwid ti eleksion nangnangruna kadagiti naselsel nga ili ken away. Maysa ngarud a bonus kadagiti appo a kandidatos, no pudno nga awanen ti “NPA Permit to Campaign” ditoy deppaarna ti Saluyot Republic, partikular ditoy Ilocos Norte.#
